sumber sejarah

PENGKAJIAN SUMBER DAN DOKUMEN (LST 1023).





Sumber primer (awalan)



Definisi dan konsep sumber primer

Louis Gottchalk-Sumber primer adalah sumber yang diperolehi drp saksi dlm bentuk tulisan,catatan dan juga saksi kepada sesuatu peristiwa yang berlaku.



Sumber primer juga dikenali sumber awalan,pertama,utama dan sumber sezaman.





Ciri sumber primer



Asli (boleh menggelakkan ahli sej membuat tafsiran yang tidak tepat.

Sumber yang dikatakan asli.



Kandungan masih baru dan dihasilkan oleh idea yg kreatif.

Tdk diterjemahkan ke bahasa lain dan kekal tulisan asal.

Sumber awal yg belum ditafsir.

Teks yang sebenar,tdk diubahsuai dan ditokok tambah.

Sumber maklumat pertama yg diperolehi.

Bahan mentah yg belum diproses ataupun mengalami perubahan secara fizikal.

Sukar diperolehi krn terhad,sulit,terhapus,milik peribadi.

Ahli sejarah melihat sumber primer berdasarkan 2 aspek

Cuba melihat sumber primer dalam keadaan tanpa disalin semula,diterjemahkan dan dihalusi yg diperolehi secara terus daripada penulis

Sumber itu dapat memberikan maklumat yg awal merujuk kpd persediaan semasa penyelidikan dilakukan.









Pegumpulan dan dapatan sumber primer



Surat perseorangan

Al quran

Kitab agama

Dokumen

Rekod kerajaan-kementerian,jabatan pejabat kerajaan

Artifak arkeologi-tapak arkeologi,muzium,arkib

Lisan-tokoh politik,ahli sejarah,tokoh sejarah.





Penggunaan sumber primer



Memberi pemahaman yg terus drp sumber asal.Membina pemahaman tentang peristiwa



Bukti ahli sej gunakan utk membina tafsiran dan membian hujah menyokong tafsiran.



Sbg bukti apabila menjawab soalan dan membian hujah masa lampau



Mesti ditafsirkan ,cuba fahami apa yg dimaksudkan.mengambarkan apa yg sumber itu beritahu pd masa lampau



Utk mentafsir sumber primer kita seharusnya berfikir mengenai soalan apabila memeriksa sumber.



Letakkan sumber itu dlm konteks sej-siapa penulisnya?di mana ia ditulis?mengapa ia ditulis?kepada siapa ditujukan?



Kelaskan sumber itu-Apakah jenis karyanya?apakah tujuannya?apakah kebiasaan dan tradisi penting yg mempengaruhi sumber ini?



Fahami sumber itu-Apakah kata kunci dlm sumber itu?apakah yg dimaksudkan?Apakah hujah pengarang yg cuba buat?Apakah bukti yg pengarang beri utk sokong tesisnya?Apakah andaian yg mendasari hujahnya?



Ahli sejarah perlu melakukan personal study terhadap sumber ini. Di manakah mereka boleh mendapatkan sumber primer ini.



Adakah diperolehi daripada salinan kenyataan yg asal ataupun dari kaedah dapatan yang lain.



Penggunaan sumber primer oleh ahli sejarah perlu menggunakan metod yg betul.



Ahli sejarah perlu mahir dengan kaedah penyelidikan sej dan mempunyai ilmu dlm bdg ini.



Penyelidik akan cuba membuat analisis sumber dr pelbagai sudut terutama merujuk sumber itu dihasilkan,di mana dan siapa yg menghasilkannya.



Ahli sejarah yg paling reliable adalah mereka yg memeriksa sumber-sumber dan mengambil peluang tentang semua kritikan dan pandangan yang dibuat oleh lain-lain ilmuan yg mengkaji dokumen tersebut.



Ahli sejarah yg mengkaji sumber ini bukan bertujuan mengumpulkan fakta tetapi cuba mengkaji makna asal sumber itu dgn membuat pertimbangan dan kritikan ke atas sumber itu.



Masalah pemprosesan sumber primer





Sumber primer pd zaman lampau sukar dikenalpasti ,dokumen yg tdk tersusun sebaliknya dokumen ini dikumpulkan dalam gedung ,bilik gelap dan berhabuk.



Sumber ini ditulis dgn lalai ,penuh dgn kesalahan,sukar dibaca.

Ahli sejarah terpaksa melakukan byk kerja dgn hasil yg sedikit.



Apabila ahli sejarah gagal menggunakan sumber primer mereka akn merujuk kpd sumber kedua yg banyak



Ahli sejarah tidak boleh berpuas hati dgn penggunaan sumber kedua sedangkan sumber primer itu masih ada dan blm dikaji.



Ahli sej terpaksa melakukan lebih byk kerja



Sumber primer ini disampaikan secara lisan secara kerap menyebabkan semakin tdk tepat penyelidikan yg dilakukan ahli sej







Kepentingan sumber primer.



Kebenaran sejarah-penggunaan sumber primer oleh ahli sejarah dpt menjelaskan tentang kebenaran sej drp sudut keabsahan,vadility dan ketepatan fakta sejarah.



Ahli sej dpt menghasilkan penyelidikan yg berkualiti



Penulisan ahli sej yg menggunakan sumber primer akn dijadikan rujukan utama kpd ahli sejarah apabila mereka melakukan kajian sejarah



Penggunaan sumber ini dgn kaedah yg betul akn dpt menggelakkan kesilapan dan kesalahan fakta sejarah.





Sumber sekunder.



Louis Gottchack-sumber sekunder adalah sumber yg berbentuk cacatan.

Md Yusuf Ibrahim-adalah kajian/penulisan yg telah dihasilkan oleh seseorang mengenai sesuatu peristiwa.

Diperolehi drp sesiapa shj yg tidak saksikan,seseorang yg tidak hadir semasa kejadian itu berlaku.

Dikenali sbg sumber ke-2,sumber bukan sezaman.

Ahli sej akan mencari sumber ke-2 yg reliable sbg rujukan.

Mereka dpt memahami dan menyesuaikan sumber primer dgn sumber sekunder yg digunakan.



Ciri sumber sekunder.



Didasarkan kpd kajian terhadap sumber utama

Sumber mentah yg diproses ahli sej semasa malakukan penyelidikan/penulisan.

Sumber yg telah ditafsir.

Sbg sumber rujukan,bandingan,petikan utk mengukuhkan pandangan/tafsiran.

Sumber yg telah mengalami perubahan fizikal iaitu berbentuk sumber mentah kpd bentuk penulisan sej(buku,jurnal dan artikel)

Mudah diperolehi,tdk sulit,diterbitkan semula,bukan milik peribadi.





Pemerosesan sumber sekunder.



Proses pentafsiran fakta dpt membantu menentukan aspek vadility,reliable,absolute

Ahli sej perlu mempunyai peraturan utk menguji kebenaran sumber sekunder yg digunakan.Peraturan ini boleh membantu seseorang ahli sej utk melakukan penyelidikan dan penulisan sej dgn sempurna.



Sbg satu koleksi fakta

-gunakan satu sumber sekunder jika anda perlu mencari satu jenis maklumat tertentu dgn cepat.Cth-Bilakah Genghiz Khan hidup



sbg satu sumber bhn latarbelakang

-yg berlaku pd masa itu,sbm itu



sbg satu tafsiran

-byk sumber sekunder menyediakan tdk hanya maklumat tetapi cara makna kpd maklumat

-kita harus menggunakan satu sumber sekunder jika ingin fahami bagaimana seseorang ahli sej memberi makna kpd satu peristiwa

-tugas yg sangat penting dlm membaca sumber sekunder,mencari dan memahami tafsiran pengarang tertentu. Bagaimana pengarang tertentu meletakkan fakta bersama supaya ia mempunyai makna



Masalah sumber sekunder



-Dipersoalkan kualiti dan pensejarahannya.

-dikaitkan sbg gunting dan lekat tanpa melibatkan tafsiran terhadap fakta-fakta sej yg digunakan.

-ahli sej yg membuat laporan dgn sumber lisan akn mancatatkan data yg krg tepat krn data yg penting ditinggalkan.

-ahli sej lebih berminat dan banyak menggunakan sumber sekunder berbanding sumber primer.sumber sekunder mudah diperolehi.

-ahli sej yg guna sumber ini tidak melakukan interpretasi,menterjemahkan dan menganalisiskan sumber.

-hasil sej yg bersifat obj utk kebenaran sej,bukan peribadi.

-berlaku pemalsuan fakta .

-ahli sej gagal menghuraikan hipotesis-hipotesis dlm karya sej.

-ahli sej lebih kemukakan fakta,tapi tak memberi kenyataan(tafsiran).

-berlaku percanggahan fakta-rujuk lebih drp satu sumber.







Klasifikasi keaslian sumber.



Keaslian sumber



-masa yg dihasilkan.

-tempat dihasilkan.

-sikap penulis terhadap sumber



Masa dihasilkan



Merupakan sumber sezaman

Cth-sejarah melayu-kerajaan melayu Johor

Sumber yg telah lama wujud .cth-perjanjian pangkor 1874





Kumpulan pertama



Orang yg hidup dlm suatu zaman.

Melalaui penceritaan.cth:mangsa prg Jepun

Sumber naratif



Kumpulan kedua



Tidak hidup pd zaman tersebut.

Menjadikan percakapan-percakapan peristiwa lepas sbg saksi sumber sezaman-generasi ke generasi.

Krg tepat.



Dihasilkan seseorang semasa hidupnya dan selepas peristiwa itu dilaporkan.

Dinilai melalui aspek pertimbangan.

Cth-Herodotus-Perang Parsi.



Tempat dihasilkan



Tempat /negara di mana sumber diperolehi

-Dalam negeri atau luar negeri



kreadibiliti sumber



-Merujuk siapa yg menghasilkan sumber tersebut.

Cth:penduduk sesebuah negara,mereka yg mengembara ke merata tempat yg tinggal di luar negara.



Sikap penulis



Pengarang/sejarawan perlu ada pengetahuan tentang data-data/rekod yg diperolehi.

Tujuan sumber dihasilkan oleh pengarang

Sejarawan perlu menggunakan mata/telinga sbg saksi kpd peristiwa lepas yg terjadi.

Maklumat yg di terima secara langsung mahupun tidak langsung.







Klasifikasi sumber.



Kandungan sumber sej meliputi sej sesuatu zaman dan sesebuah negara.

Sumber yg disatukan dpt menjelaskan betapa luasnya kand sumber sejarah

Ditafsirkan ahli sejarah



Klasifikasi tujuan sumber



Formal(percakapan)

Informal

Pandangan-banyak informal yg memberi maklumat



Sumber formal



Pelbagai cara dan kaedah

Cth-testimoni,manusia mendapat saluran sumber maklumat sej yg pelbagai

Sumber nota-nota yg menceritakan masy diperoleh penulis menerusi komunikasi

Cth-adat pepatih

Komunikasi dlm masyarakat berkembang



Sumber informal



Material dan bkn material

Dpt menghubungkan peristiwa sejarah

Dpt memberi maklumat kehidupan semulajadi

Cth-sumber semulajadi manusia,kulit kerang,pakaian dan hiburan.







Sumber sejarah



Maklumat melalui sumber primer dan sekunder.

Cth-accident-org yg melihat sbg saksi utama yg laporkan kpd penulis

--sumber primer.



Berita dlm akhbar esoknya

--sumber sekunder.





Tanggungjawab terhadap sumber



Mengenalpasti apakah sumber rujukan yg digunakannya.



-ada kaitan rapat dgn tajuk kajian.

-kenalpasti lokasi,tempat,jenis

-contoh-jika mengkaji perjanjian Ing Belanda (1824)utk mendapatkan sumber—Arkib Negara.



Mengetahui jenis sumber dan dapatkannya



-Sumber terdiri drp primer,sekunder,lisa dan arkeologi.

-Buat lawatan ke lokasi utk dapatkan bukti.

-dikumpulkan utk tujuan keselamatan dan penyelidikan.

-Dijaga rapi supaya tak rosak dan hilang

-menulis analisis/menginterpretasi maklumat yg diperolehi.



Membuat catatan yg berterusan



-Data-data penting dianalisis

-Dikritik isi kandungan-supaya dpt kumpulkan data yg sahih keabsahannya



Pastikan sumber tak diselewengkan kebenarannya.



-Hebahkan kebenaran kpd org ramai.

-Berani dan jujur dlam laksanakan kajian.

-cth-pemimpin terkemuka lakukan kesalahan,sejarawan harus bongkarkan.



Sumber yg telah digunakan harus dijaga



-dijamin keselamatan supaya tak rosak dan hilang.

-digunakan dgn cermat dan teliti.

-jikalau ada masalah ada bukti utk dirujuk.

-cth-Malaysia vs Indonesia-Malaysia menang

-Persempadanan di Sabah diselesaikan dgn bukti dan sumber,fakta dan dokumen.

-ada sumber-sumber perlu dijaga.



Keabsahan dan vadility.



-supaya penulisan dpt dibuktikan kembali kebenarannya.

-bukti terus kekal pd masa akn datang.



Sikap bekerja dgn sumber



-Arif tentang pentarikhan peristiwa.

-wujud kebenaran drp fakta.

-teliti mengesan sumber sej.

-tiada emosi dlm pensejarahan,pensejarahan tepat drp ilmu pengetahuan yg cukup.

-rajin-bekerja berterusan dgn sumber.









Rumusan



Sumber primer sbg punca pertama utk fahami peristiwa yg lepas.

Sumber primer-alat utama ahli sej utk mentafsir persoalan

-dpt memahami >baik peristiwa dgn lebih tepat



sumber sekunder

hasil tulisan ahli sej spt buku sej,jurnal,rencana dan tesis.





Teori dan kaedah menggunakan sumber sejarah dan dokumen.



-Teori dan kaedah sbg aspek utama dlm penulisan sej.

-penulisan tdk menceritakan peristiwa semata-mata tetapai bermaksud menerangkan di sebalik kejadian itu berlaku.

-sej mengkaji sebab,kand peristiwa,hub sosiobudaya dan analisis fakta.

-proses sesutu peristiwa dikaji

-sej adalah cerita tentang masa lampau



5 wife and one husband

-why,who,how,when,what,and where.



Tafsiran sumber.



Proses penting dlm teori/metod sej yg bergantung kpd kritikan dan pendedahan sumber kpd sejarawan.

Tafsiran tdk berlaku tanpa kritikan yg berterusan utk mengetahui apakah maksud sumber/dokumen

Proses kritikan utk mengetahui siapa yg menulis,dari mana punca/sumber dihasilkan supaya boleh mempercayainya.

Pendedahan terhadap sumber menyebabkan ahli sej menginterpretasi data dgn baik dan berkesan.



Kaedah kajian



Perpustakaan dokumentari

Penyelidikan di arkib tinjauan.

Soal selidik

Temu bual

Kerja makmal

Kajian luar





Lebih kerap terdedah kpd sumber menyebabkan ahli sejarah lebih mahir.



5 kaedah untuk lihat sumber



Tafsiran verbal



berlaku bila ahli sejarah menumpukan perhatian kpd perkataan perkataan yg terdapat dlm sesuatu dokumen secara individu/berkumpulan.





Tafsiran teknikal



Menjelaskan tujuan penulis dlm penulisan sej dan sebarang pembacaan secara spesifik yg digunakan.



Tafsiran logical



Proses melihat pelbagai bahagian sumber mengikut kaedah yg betul.





Tafsiran psikologikal



Melihat kpd pemikiran/karakter penulis dipengaruhi persekitaran,fizikal,social dan intelektual.





.

Tafsiran fakta



Digunakan utk memahami makna sumber dan dokumen dgn mengaplikasikan satu atau lebih drp 3 metod di atas ,kita boleh menentukan secara terus makna /signifikan data-data yg terdapat dlm sumber dan dokumen.





Tafsiran verbal



Melihat drp segi gaya bahasa

Bahasa

-proses memahami makna sesuatu perkataan dlm sumber atau dokumen

-melihat kpd makna dlm setiap perkataan

-proses ini memerlukan pengetahuan tentang bahasa utk memahami perkembangan sesuatu zaman.





Perbendaharaan kata.



-penggunaan kamus khas-kamus khs sej(utk jelaskan makna masa lalu)

-satu perkataan punyai makna yg berbeza pd zaman yg berbeza.



Tatabahasa.



-bagi menjelaskan maksud ayat ,perlu mengetahui context tatabahasa yg menghubungkan antara perkataan.

-perlu memahami konteks sintaksis ayat dlm suatu dokumen.



Terjemahan.



-proses literasi,petikan drp satu bahasa diterjemahkan kpd bahasa yg lain utk menjelaskan pemikiran pengarang.

-terjemahan yg dilakukan perlu tepat.perlu kualiti pembacaan yg baik akn memberikan kejelasan.



Tafsiran fakta.



Menilai fakta secara individu/berkumpulan utk jelaskan sebab dan akibat peristiwa

Menterjemahkan fakta dgn tepat

Ahli sej yg baik perlu berjaya terjemahkan fakta

---tiada tafsiran tiada sejarah





Tafsiran teknikal



Berasakan 2 pertimbangan



-tujuan penulis

-bentuk pembacaan yg tepat



kedua-dua perkembangan sangat penting krn perbezaan maklumat ataupun sumber bercampur.

Utk memahami dokumen perlu lihat status sumber yg akn digunakan penulis.



Dlm menyelidik perlu



Memberi perhatian terhadap larangan dan sekatan –oleh mahkamah dan undang-undang.

Kertas kerajaan dan dokumen awam perlu digunakan secara berhati-hati



Tafsiran Logikal



Ahli sej melihat proses kesinambungan/kepentingan antara dokumen ke satu dokumen.

Menterjemahkan dokumen itu mengikut sudut pandangan pengkaji—tafsiran.

Penyambungan idea utama diperolehi drp pembacaan yg luas.

Tafsiran Psikologikal.



-proses bagaimana ahli sej mentafsir dokumen.

-ahli sej boleh mengesan pengaruh pemikiran dan fizikal berdasarkan kerja penulis terhadap kerja yg dilakukan.

-menjurus kpd idea emosi.



Kesimpulan



Menghimpunkan keseluruhan hujah-hujah secara logic.

Menyatakan secara jelas dan kuat kesimpulan yg dibuat berdasarkan laporan sej







Kritikan sumber.



Garis panduan kpd ahli sej yg dpt membantu mentafsir sumber sejarah.

Bila dpt penemuan bukti tak terima bulat-bulat.

Kajian kritis terhadap sumber sejarah.

Satu proses yg dilakukan utk menghasikan karya sej yg berkualiti

Tugas ahli sej mencari fakta dan sumber sej dlm menyempurnakan kajian mereka.

Ahli sej perlu melakukan ujian kebenaran fakta.

Ujian yg dilakukan berpunca drp sikap sangsi ahli sej terhadap keterangan yg diberikan oleh saksi tentang peristiwa lampau.

Kritikan bukti-----pentafsiran bukti-----ujian kebenaran





Kritikan dalaman



Tugas sebenar ahli sej melakukan pentafsiran ke atas dokumen yg telah disahkan ketulenanya pd peringkat kritikan luaran.



Kritikan Luaran



Usaha mengesan kesahihan sumber iaitu melihat drp fizikal

-Ujian kimia

-ujian bahasa

-kaedah percetakan

-ujian tulisan tangan



Kepentingan



Meletakkan penyelidikan/karya di tempat yg tinggi.

-supaya tak bersifat subjektif krn boleh timbul kesangsian



mencari kebenaran

-mengkaji semula dgn sumber lain utk dijadikan fakta sej

-dpt memeriksa,banding sumber,draf,menulis penyelidikan.

-mendekati kebenaran.



Menghasilkan karya yg dpt diterima oleh semua lapisan masyarakat tanpa sangsi terhadap fakta.



Kaedah kritikan luar



Ujian kimia

-menentukan umur sebenar sesuatu dokumen yg digunakan ahli sej

-keadaan kertas,dakwat,cap yg digunakan dlm sesebuah dokumen akan berubah mengikut masa.

-pakar kimia diperlukan utk menguji sama ada kertas atau bhn yg digunakan drp usia.



Ujian Bahasa.

-Gaya bahasa masyarakat berubah drp nahu,ayat,ejaan,istilah dan tanda baca.

-Gaya tulisan thn 1800 tak sama dgn gaya tulisan thn 1990-an

-perbezaan drp segi ejaan,tulisa,kata ganda

-tulisan berubah mengikut masa dan keadaan,sukar bg seseorang yg berniat utk memalsukan karya/dokumen yg dihasilkan tokoh terkenal.



Ujian tulisan tangan

-Ujian dijalankan terhadap dokumen yg ditulis tgn dan ditaip/dicetak.

-Menguji ketulenan dokumen apabila membandingkan tulisan tangan individu dgn lain-lain dokumen yg ditulis individu tersebut.



Bhn yg digunakan

-material yg digunakan utk menghasilkan dokumen sudah wujud pd tarikh dokumen dihasilkan.

-penggunaan kertas,kulit binatang,kulit pokok dan sebagainya.









Sejarah lisan.



-dipelopori sejak zaman Herodotus

-diperkenalkan prof Allan Nerini yg melancarkan projek sej lisa di universiti Columbia pd thn 1948

-berkembang pd thn 1960-an terutama dari segi teknik dan penggunaanya.

-ahli sej mengumpul pita rakaman berdasarkan peristiwa sej yg berlaku

-setelah hilang tradisi penulisan sej menyebabkan sej lisan muncul

(Lewis Star)



-Diperolehi melalui wawancara dgn pelaku,saksi mata,saksi pendengar dan seorang pemegang tradisi.

-Terdiri drp keterangan yg masih blm dirakam,telah dirakam atau yg telah didokumentasi.



Evolusi sej lisan.



-Keterangan Proto atau saksi mata

-Keterangan kata dengar

-Keterangan tradisi lisan terkawal

-Keterangan tradisi lisan tak terkawal



Keterangan Proto



-Oleh pelaku yg terlibat dlm peristiwa

-pengisah adalah org yg terlibat dan keterangan yg diceritakan adalah peranannya

- Keterangan adalah pengalaman hidup seseorang yg dilalui sepanjang hayat.

-penyelidik melakukan wawancara dgn pelaku

-keterangan saksi mata adalah keterangan seseorang yg melihat peristiwa itu berlaku.

-pengisah sbg pemerhati-tiada peranan dlm peristiwa

-pengisah hanya mengetahui peristiwa berdasarkan kisah yg didengar drp pelaku atau saksi mata.

-semua kisah yg diceritakan kpd pengkaji adalah keterangan yg didengar drp org lain.

-suatu berita yg tdk pasti

-sumber asal sukar diketahui.





Keterangan tradisi lisan.



Daripada mulut ke mulut

Bergantung kpd ingatan penutur

Tdk mengisahkan peristiwa yg diingati tetapi diketahui melalui kata dengar.

Peristiwa yg benar atau ciptaan generasi lampau.





2 cara



Terkawal



Penutur org yg bertanggungjawab mempelajari tradisi lisan dgn menghafal drp seorang penutur.

Cth:pembukaan negeri,perjanjian,undang-undang, dan hokum.



Pengantian seorang ketua di peringkat kg,daerah,atau negeri adalah penting utk menetukan siapa yg berkelayakan.



Pemegang tradisi diperlukan utk menetukan perlantikan pengganti.



Pemegang tradisi lisan adalah terlatih,berguru secara hafalan dgn pemegang tradisi lisan.





Tak terkawal



Penyebaran berleluasa,tanpa sekatan

Diperturunkan drp seorang ke seorang dgn pertuturan.

Masyarakat yg sudah ada tradisi menulis

Terdapat rekod yg bertulis,beberapa keterangan lisan disampaikan melalui mulut ke mulut.





Sejarah lisan dan pelbagai disiplin ilmu.



Sej lisan Antropologi

Ahli sej lisan melihat lisan sebagai saksi utama kpd sesuatu budaya



Pengekal tradisi

Ahli etnografi menggunakan sej lisan dgn penumpuan kpd informan.



Pandangan ahli etnografi sering berubah berbanding ahli sej lisan yg mengekalkan tradisi sej lisan dlm masy yg berubah.



Sejarah lisan dan pendidikan

Sej lisan adalah pengantara mengekalkan sej sbg disiplin tradisi pengajaran.

Penghubung pelajar kpd budaya luar drp buku teks dan bilik darjah.

Temuramah dijlnkn pelajar

Guru menggunakan sej lisan utk mengkaji bunyi persekitaran.





Keterangan kata dengar lisan



Diceritakan oleh seseorang yg mendapat maklumat drp org lain

Keterangan org kedua

Khabar angin



Kepentingan sej lisan



Kekurangan sumber bertulis



-dimusnahkan

-kerosakan pd dokumen menyebabkan ahli sej rujuk sumber ini utk buktikan kebenaran fakta.

-cth-semasa British meninggalkan TM,membawa pulang semua dokumen,surat dan maklumat berkaitan pemerintahan.supaya kerajaan TM tdk boleh buat dakwaan

-menyebabkan rujuk penduduk yg hidup sezaman

-sumber yg berbentuk dokumen sulit menyebabkan sumber ini terhad-25 tahun.

-Menyebabkan ahli sej guna sumber lisan utk buktikan kebenaran penyelidikan.





Memberikan gambaran yg jelas tentang sesuatu peristiwa.



-zaman pendudukan Jpn di TM-cerita.

-penderitaan,kesengsaraan,krg pakaian

-ubi kayu,pakaian guni—sumber lisan





Sbg sumber/fakta yg tepat



-maklumat dpt dgn tepat melalui interview secara langsung dgn mereka terlibat.





Masalah sumber lisan



Maklumat yg diperolehi drp seseorang tdk sama.



Menyebabkan pencanggahan pendapat tentang manusia.



Cth-tragedi Highland Towers-93 perlukan maklumat drp mereka yg alami,saksi dan pihak lain.

Ahli sej ingin menulis

-menyebabkan penulis bandingkan maklumat yg diperolehi –kesukaran.



Berlaku tokok tambah dlm cerita



-saksi menokok tambah supaya lebih menarik

-cth-pergaduhan di tmn Medan antara India dan Melayu menyebabkan maklumat yg berbeza pandangan utk buktikan yg tdk bersalah-tokok tambah utk burukkan pihak lwn.



Adanya unsure kesangsian.



-putar belit

-kebanyakkannya bergantung kpd akhlak penyaksi-kewibawaan sumber-kejujuran,keikhlasan,keimanan



Ada unsure mitos,lagenda dan sastera



-zaman dahulu terdapat byk cerita berunsur mitos.

-kesaktian,kehebatan pemerintah zaman dahulu.

-cth-Hikayat Malim Dewa.



Rekod awam dan fail kerajaan.



Akta Arkib negara no 44 (1966)

-rekod awam ialah semua kertas,dokumen,bukudaftar,bhn bercetak,buku,peta,pelan,lukisan,gambar,mikrofilem,filem,wayang dan rakaman suara dlm pelbagai bentuk.



Kepentingan



-Warisan negara yg ada maklumat penting tentang pentadbiran dan sej negara.

-rekod awam mengandungi ilmu pengetahuan yg dapat menimbulkan kesedaran kebangsaan.

-sumber utama yg penting utk rujukan oleh kerajaan dan org ramai.

-mengandungi maklumat yg menjaga dan melindungi hak serta kepentingan kerajaan dan individu.cth-kes pulau ligitan.



Ada 2 bentuk

-manuskrip-no,jenis,thn,kandungan

-bercetak-jenis,tajuk,bahan,tarikh.







Pemuliharaan rekod



-Ada nilai-nilai kekal dan sejarah merupakan warisan negara.

-Ptg sbg bhn bukti dan sumber rujukan yg boleh digunakan kerajaan kerajaan,penyelidik dan generasi akn datang.

-rekod-rekod mudah digunakan kerajaan,penyelidik dan generasi akan datang.

-rekod-rekod mudah dirosakan oleh agen perosak jika tdk dipelihara dgn cermat dan akan membawa kerugian



Musuh rekod.



-agen perosak fizikal,biological,kimia dan manusia.



Fizikal



-tempat simpanan iaitu bangunan daripada kayu yg mudah terbakar,dimasuki air,serangga,tiada sistem peredaran udara yang baik dan sistem penyimpanan yg tidak teratur.

-cahaya,suhu,kelembapan-dakwatpecah dan bertukar warna,suhu tinggi menyebabkan rekod berkedut dan hancur.kelembapan yg tinggi menyebabkan kulat.

-habuk menyebabkan kertas rosak krn ia tajam ,ia juga menyebabkan mikrofilem rosak.

-bencana alam-banjir,perang,kebakaran dan gempa bumi.



Biological



-binatang perosak spt tikus,anai-anai,lipas dan binatang perosak yg lain menyerang rekod yg tersimpan di tempat yg tak terurus,kotor-cth-kulat dan cendawan.



KIMIA



-Rekod-rekod spt kertas yg ada-asid,dakwat dan bhn kimia yg lain

-Rekod yg dipelihara menyebabkan bhn kimia di dlmnya bertindakbalas dgn alam sekitar dan merosakkan rekod.



MANUSIA



-Kelalaian menguruskannya

-Berlaku bila rekod dikendalikan dgn kasar tak disimpan dgn baik

dan tak dipelihara dgn selamat.





JENIS DAN KLASIFIKASI.





-REKOD PERSEKUTUAN(KERAJAAN)

-KEMENTERIAN PENDIDIKAN,PERTAHANAN DAN SUMBER MANUSIA

-REKOD NEGERI DAN BADAN BERKANUN-REKOD NEGERI SPT JOHOR,KEDAH DAN TERENGGANU.



MELIPUTI

-JAB PERTANIAN,JAB KEBAJIKAN MASYARAKAT,JAB PERHUTANAN PEJABAT PENASIHAT UNDANG-UNDANG DAN SEBAGAINYA.



BADAN BERKANUN

-DBP,MPM,DBKL,UPSI DAN MARA.



REKOD ARKIB PERSENDIRIAN.



-MIKROFILEM,SURAT PERJANJIAN,SURAT KHABAR,REKOD AGAMA SPT MADRASAH,REKOD POLITIK SPT PAS

-REKOD EKONOMI-DUNLOP DAN AJINOMOTO

-REKOD PERTUBUHAN SPT ABIM

-SURAT PERSENDIRIAN-AMINUDIN BAKI.

-REKOD SUKAN-PERSATUAN BOLASEPAK JOHOR

-ARKIB DIRAJA-JOHOR,TRG

-REKOD KATOGRAFI-PETA,PELAN,CARTA

-AUDIO VISUAL-GAMBAR,VIDEO DAN PITA RAKAMAN

-RAKAMAN SEJ LISAN

-SURAT KHABAR-MALAY DAN ENG

-REKOD SULIT-NEGERI SELAT

-REKOD PELBAGAI



PEMUSNAHAN REKOD AWAM



-BILA REKOD TIADA NILAI,TIDAK BOLEH DIGUNAKAN DLM PENTADBIRAN

-TDK BERFUNGSI,TIADA NILAI UTAMA,TDK BOLEH DIGUNAKAN DLM PENTADBIRAN DAN PERUNDANGANREKOD YG ROSAK DAN TAK BOLEH DIGUNAKAN.

-REKOD YG TAMAT TEMPOH SIMPANAN MENGIKUT JADUAL PEMISAHAN REKOD AM-DIPERSETUJUI ARKIB NEGARA MALAYSIA

-REKOD KAW SPT BUKU AKAUN,RESIT DAN SEBAGAINYA.



FAIL KERAJAAN.



FAIL TERTUTUP



-SIRI FAIL YG MENGANDUNGI DOKUMEN YG SUDAH TDK MEMERLUKAN SEBARANG TINDAKAN DAN TDK AKAN DIGUNAKAN UTK MEMASUKAN SEBARANG DOKUMEN YG BARU





KATEGORI FAIL TERTUTUP



-RAHSIA BESAR (KUNING BERPALANG MERAH)

-RAHSIA(MERAH JAMBU)

-SULIT(HIJAU)

-TERHAD(PUTIH DGN COP TERHAD)



KATEGORI FAIL TERBUKA



-TERBUKA(PUTIH)

-SATU UNIT FAIL YG DIBUKA OLEH PENGGUNA YG TERHAD KPD KUMP ,ORG PERSEORANGAN







RUMUSAN



-REKOD AWAM ADALAH PENTING,TANGGUNGJAWAB JAB DAN KITA PERLU MANJAGA DAN MEMELIHARANYA.

-REKOD KERAJAAN ADA MAKLUMAT YG BERNILAI KPD PIHAK KERAJAAN.

-PEMUSNAHAN REKOD BILA REKOD TDK BERNILAI DAN TAK DIGUNAKAN DLM PENTADBIRAN,PENYELIDIKAN DAN PERUNDANGAN.



Pentafsiran dokumen



-menentukan apakah jenis sumber dokumen yg digunakan sama ada dlm bentuk catatan ,peribadi,surat,laporan,minit mesyuarat,nota dan lain-lain

-menetukan sumber mana yg digunakan



colonial office peraturan

straits settlements federated malay states

annual report

surat raja tempatan



-terjemahan dlm bahasa yg mudah/maksud asal



masalah



prosedur utk mendapatkan bhn



-terpaksa mengisi borang yg banyak utk dapatkan dokumen.

-tiada panduan yg jelas mengenai prosedur mendapatkan sumber

-terdapat kerenah birokrasi



Sukar utk difahami



-tulisan yg tdk jelas,penggunaan singkatan kata dan gaya bahasa yg lama.

-ditulis dlm tulisan jawi dan tulisan lain yg sukar difahami maksudnya.

-bentuk tulisan yg tidak kemas



perbezaan maksud asal



-berlaku apabila dokumen ditulis oleh stenografer

-berlaku krn kecuaian dan kepentingan sendiri





Dokumen sukar dicari



-krn disimpan terlalu lama dan jarang dikeluarkan utk tujuan penyelidikan.





Dokumen yg tdk lengkap



-terdapat dokumen yg dikaji krg lengkap spt hilang muka surat

-terdapat juga dokumen yg telah diedit dan diubah kandg

-berlaku percanggahan fakta spt tarikh,peristiwa dan tempat.



Dokumen telah disimpan dan telah difailkan



-ada diantara dokumen yg telah difailkan dan tidak boleh dikeluarkan kpd umum shg 25 tahun.

-terdapat juga dokumen sulit yg tidak boleh dibuka oleh umum atas faktor keselamatan spt dokumen berkaitan peristiwa 13 mei



material dokumen yg tdk berkualiti



-kertas yg digunakan tdk berapa baik,maka ada dokumen yg berlipat-lipat,lembap dan sbg.

-sebahagian drp dokumen telah lusuh dan usang dan terpaksa menggunakan penyepit khas utk dibuka



Rekod sulit



-rekod kerajaan melibatkan keselamatan negara kebanyakkannya diletakkan di bawah fail rahsia negara dan dikodkan dgn warna kuning berpalang merah

-fail ini mempunyai rahsia sulit dan tak boleh didedahkan kpd umum

-terikat dgn Akta Rasmi (OSA) dan Akta Arkib bil 44 tahun 1966









Sumber Arkeologi



-prasejarah dan protosejarah







Arkeologi prasejarah



-kajian saintifik mengenai sesuatu kebudayaan dgn cara penggalian dan penghuraian kesan-kesan tinggalannya,kaji purba-Kamus Dewan

-study of human behavior through the anylysis of residues

-bidang sains-org yg melakukannya adalah drp ahli angtropologi –geologi

-meliputi tingkahlaku,peraturan,teknologi,perdagangan dan ideology.

-tinggalan,manusia yg menghasilkan pelbagai artifak,sisa tinggalan dlm tanah.

-berasal drp perkataan Greek iaitu tentang benda purba,kajian sistematik ke atas bhn purba bg membentuk semula sejarah

-disiplin sains dan cabang kpd sej

-kajian penyelidikan dan pembelajaran tentang tingkah laku manusia berdasarkan sisa tinggalan.

-arkeologi merupakan bidang sej yg bersifat sains,mengkaji proses kebudayaan.

-dpt membina semula sej berdasarkan tinggalan artifak dan tingkah laku masyarakat.



Tujuan Arkeologi



-Mencari data-data baru dgn memerhati monomen purba dan membuat carigali bg membina pengetahuan manusia.

-mengkaji tinggalan purba mengenai asal usul sesuatu bangsa.

-memberikan gambaran sebenar tentang kehidupan masyarakat dan sesuatu bangsa zaman lampau.





Kepentingan Arkeologi



- Membantu sejarawan membuat penyelidikan sej

- Jumpaan atau tinggalan purba memberi gambaran terhadap sejarawan kpd sejarawan membuat penyelidikan.

- Arkeologi akan mengesahkan sesuatu tinggalan purba sbg penyokong tinggalan sej

- Cth-penemuan Perak Man



Menentukan kebenaran fakta sej



-memberi data yg lengkap kpd sej

-menjelaskan gambaran sejarawan terhadap kehidupan awal manusia yg pelbagai btk serta memberi tanda tentang keadaan pertempatan awal yg berguna kpd sejarawan.

-cth-candi yg ditemui di Kedah mengambarkan pengaruh Hindu wujud pd zaman lampau.



Menentukan pentarikhan sej



-sumber lisan dan sumber bertulis tidak dapat menentukan tarikh sebenar krn terdapat perbezaan maklumat.

-dgn menggunakan kaedah Radio Karbon umur dan asal usul tinggalan purba dpt diketahui

- cth-penemuan Perak Man di Lenggong telah disahkan berusia 10-11 ribu thn dahulu.





Menjelaskan peristiwa sej yg berlaku mengikut kronologi



-peristiwa sej yg berlaku pd zaman lampau dpt disusun mengikut

urutan secara tepat,benar dan teratur

-dpt menjawab persoalan mengapa dalam sej

-cthnya persoalan spt mengapakah Tamadun Mesir dikatakan

unggul dari segi teknologi

-jumpaan pyramid dan sphinx telah menjawab persoalan ini



Sebagai sumber rujukan utk masyarakat hari ini dan masa depan.



-sumber Arkeologi yg disimpan di Muzium utk memudahkan

masyarakat hari ini membuat rujukan tentang masa lalu.

-kita dpt mengetahui bagaimana masy zaman silam mencapai

kemajuan.









Sebagai bukti yg jelas



Tulang manusia

-membuktikan kewujudan awal manusia-Jawa Man



Kota

-wujudnya sistem pembinaan-Rom dan Yunani

-Mohenjo Daro dan Harappa



Manik

-perhiasan dan penggunaan mata wang



Tembikar dan Porselin

-Menunjukkan manusia telah mencipta alat



Candi

-proses keagamaan dan kepercayaan masa lampau







3 pendekatan



Arkeologi evolusi



Kebudayaan berkembang melalui proses evolusi mengikut suatu garisan .teori ini menggunakan artifak yg menganalisis perkembangan evolusi



Arkeologi budaya



Kajian ke atas himpunan artifak,sebarannya dlm konteks masa dan kaw



Arkeologi struktur



Termasuk kajian meliputi kws kediaman





Artifak yg ditemui



Seramik,siput,tulang binatang,alat logam,alat batu.









Sumber internet dan visual.



-Sumber visual terdiri drp gambar,filem,slide,video spt gambar bersejarah,tokoh(personality),bangunan,lokasi,obj dan peristiwa.

-sumber visual dpt membuktikan sesuatu peristiwa itu pernah berlaku pd zaman dahulu.



Sumber visual terbahagi kpd 2



Visual terakam



-terdiri drp gambar yg sedia sama ada dirakam sendiri oleh pengkaji/bhn diperolehi drp Arkib Negara.



Visual blm terakam



-spt jumpaan bhn purba,artifak,sej,monumen,batu nisan,kota bersejarah,pecahan tembikar,org perseorangan yg dikenal penyelidik.



Kaedah dpt sumber ini.



-sumber drp Arkib Negara Mas

-Jab kerajaan –Kementerian -Badan berkanun

-Kerajaan Negeri



-pengumpul individu



oleh jurugambar drp individu,keluarga dan tokoh.

Studio gambar/kedai gambar.



-buku,poskad,pameran,majalah,kalendar

-gambar bersejarah dicetak dlm pelbagai bhn bercetak

-internet

terdapat byk laman meta sej yg memasukkan gambar sej

cth-www.historpotal.com



Kepentingan sumber visual



-Mengukuhkan peryataan fakta yg dibuat seseorang ahli sej.

-Dpt membantu ahli sej membuat penerangan yg lebih jelas dan tepat.

-Dpt mencorakkan pelbagai kaedah penulisan

-Sumber visual dianggap sbg bahan bukti yg tepat terhadap terhadap peristiwa yg dikaji.

-Dpt memberi gambaran secara menyeluruh kpd pembaca terhadap topik yg dipersembahkan.



Sumber internet.



-Sumber maklumat terkini yg diperolehi drp laman web sej.

-Membantu dlm proses penyelidikan.

-Internet membantu ahli sej mempersembahkan fakta sej yg mudah,menarik dan dinamik

-Ahli sej dpt-sumber primer,sekunder dan visual.





Rumusan.



-Sumber visual-pendekatan yg berkesan dlm penyelidikan dan penulisan sej

-penggunaan sumber internet dlm bidang sej adalah terkini membolehkan ahli sej dpt maklumat dgn cepat dan tepat.